Żeliwa - rodzaje żeliw oraz możliwości ich obróbki

Żeliwo to materiał, z którym zetknął się w swoim życiu prawie każdy. Z żeliwa wykonywane były na przykład grzejniki w naszych domach, ale także przedmioty codziennego użytku jak patelnie czy czajniczki do herbaty. Niemniej żeliwo nie tylko w tych celach było i jest nadal wytwarzane.

Czym jest żeliwo? To stop, którego podstawowym składnikiem jest żelazo z dodatkiem węgla w ilości powyżej 2% do 6,7%. Co ważne, żeliwo jest odlewane i nie poddaje się już go dalszej obróbce plastycznej. Jako że posiada doskonałe właściwości lejne może przybierać przeróżne kształty, w zależności od zastosowanej formy.

Żeliwo zyskało popularność dzięki swoim szczególnym właściwościom jak:

• łatwość formowania,
• dobre własności wytrzymałościowe,
• dobre własności tłumienia drgań.
• niski koszt wytwarzania.

W zależności od właściwości wyróżniamy kilka odmian żeliwa wykorzystywanych w różnych celach.

1. Żeliwo szare – gdzie węgiel występuje w postaci grafitu. Jest uznane, za żeliwo wyższej jakości i często wykorzystywane jest do wykonywania np. odlewów obudów silników, wykorzystywane również z powodzeniem w przemyśle kolejowym, samochodowym czy maszynowym ze względu na zdolność tłumienia drgań i wysokie właściwości odlewnicze. W zależności od formy użytego grafitu możemy podzielić je na takie podgrupy jak:
   1. żeliwo szare zwykłe (zawiera grafit płatkowy),
   2. żeliwo sferoidalne (z grafitem sferoidalnym) odporne na wysokie ciśnienie, zginanie czy ściskanie, używane często do produkcji takich elementów jak wały korbowe, koła zębate, turbin wodnych itp.,
   3. żeliwo ciągliwe - otrzymywane w wyniku tzw. wyżarzania grafityzującego żeliwa białego, gdzie w wyniku tego procesu zawarty w żeliwie białym cementyt ulega rozpadowi i wydziela się węgiel nazywany grafitem kłaczkowym. Powstałe w ten sposób żeliwo jest wytrzymałe i odporne na zużycie.
   4. żeliwo modyfikowane (z zawartością drobnego grafitu płatkowego)
2. Żeliwo białe – gdzie wykorzystuje się cementyt (węglik żelaza). Żeliwo niższej jakości bowiem ma mniejsze właściwości lejne i gorzej się je obrabia. Ze względu na fakt, że jest bardziej kruche nie nadaje się do odlewów części konstrukcyjnych, ale jest używane do wykonywania klocków hamulcowych czy odlewania elementów do mieszalników produktów sypkich.
3. Żeliwo stopowe – z zawartością takich dodatków jak nikiel, krzem, chrom, aluminium, molibden czy inne. W zależności od użytych dodatków żeliwo może uzyskiwać różne własności – odporność na korozję, kwasoodporność czy żaroodporność.
4. Żeliwo połowiczne – to z kolei rodzaj żeliwa, do stopu którego został wykorzystany zarówno grafit jak i cementyt co daje mu w zasadzie właściwości pośrednie w stosunku do żeliwa szarego i żeliwa białego.

Wykonujemy elementy z żeliwa na zamówienie.

Ze względu na rodzaj użytego węgla otrzymujemy żeliwa o różnych własnościach. We współczesnym przemyśle żeliwo nadal z powodzeniem wykorzystywane jest na przykład do odlewu kadłubów silników, obudów skrzyń biegów, ale także w inżynierii sanitarnej do wykonywania odlewów rur czy włazów kanałowych. Dużym powodzeniem cieszą się także przedmioty kuchenne takie jak brytfanny, patelnie, czy efektowne czajniczki do herbaty – doskonale się prezentują i … możemy je podgrzewać nawet na kuchenkach indukcyjnych, bowiem pamiętajmy, że głównym składnikiem żeliwa jest żelazo, które indukcja nagrzewa bardzo szybko.

Wykonujemy elementy z żeliwa na zamówienie.

Żeliwo otrzymuje się przez przetapianie surówki z dodatkami złomu stalowego lub żeliwnego w piecach zwanych żeliwiakami. Tak powstały materiał stosuje się do wykonywania odlewów. Wyroby odlewnicze po zastygnięciu, by usunąć ewentualne ostre krawędzie i pozostałości formy odlewniczej, poddaje się szlifowaniu. Odlew poddaje się także procesowi sezonowania, którego celem jest zmniejszenie wewnętrznych naprężeń, które mogą doprowadzić do odkształceń lub uszkodzeń wyrobu.

Wykonujemy na zamówienie z żeliwa tuleje, krążki i inne detale

• żeliwa szare (charakteryzujące się dobrą obrabialnością, odpornością na ścieranie i stałością wymiarów)
• żeliwa sferoidalne (dobre własności wytrzymałościowe i ślizgowe, odporne na ściskanie i zginanie oraz na wysokie ciśnienia)
• żeliwa stopowe (odporne na korozję, kwasoodporne, żaroodporne)